GöktürkDevleti ve Orhun kitabeleri performans ödevi için biraz uzun olsun lütfen. Idea question from @Mahmut7651 - Lise - Tarih OrtaAsya’daki pembe elipsin içinden. Çıkan kırmızı oklara binerek, Bozkurtlar (kanatlı) Çin’den. Nasıl uçmuşlarsa Tanca’ya kadar, Ben de (altı yaşımda) dar. Ve yüksek çamurluklu tenezzühle (Ford T Modeli) Ankara’ya ulaştım (s.120-121) nılmıştır. Bunlardan en ilgi çekici olanlarından biri ünlü On Kasım Performans– Proje Ödevi Konuları. Merhaba ben Onurcan Yurdakul. Topkapı İbrahim Alaaddin Gövsağ İlköğretim Okulu 6. sınıf öğrencisiyim. Okuldaki dersimiz olan teknolojik tasarım için yaptığım projeyi sizlerle paylaşmak istedim. Projemin adı siyahtan beyaza İstanbul. IlkTurk Devletleri [ 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Performans Ödevi ] 1. Türklerin İlk Yurdu. Türklerin ilk yurdu Orta Asya'dır. Türklerin yaşadığı ilk yerlerin bugünkü Baykal gölü, Yenisey ve Obi nehirleri ile Gobi çölü arasındaki bölge olduğu kabul edilmektedir. Türklerin Orta Asya'daki yaşayışlarını yeryüzü Sınıf Oğuz Göçleri ve Anadolu Konu Anlatımı – Ders Notları Kısa Özeti. Türkler, tarih boyunca anayurtları Orta Asya’dan çeşitli dönemlerde göç ederek geniş bir coğrafyaya yayılmış ve göç ettikleri bölgede güçlü devletler kurmuşlardı. Bu göçlerin en etkili olanı şüphesiz XI. yüzyıl başlarında önce Orta Asya ve Türk boylarının bulunduğu bölgelerde yüzyıllarca sevilerek okunan “Bakırgan Kitabı”nın yazarı olan Süleyman Ata da, Ahmet Yesevi’nin haleflerinden biridir.Onun eseri de dini, tasavvufi ve öğretici şiirlerden oluşmaktadır. 28PN1. - Orta Asya'da kurulan kültürlerin merkezleri MÖ 5000 yıllarına Yapılan kazılar sonucu Yontma Taş Çağı'na uzanan kültür bölgeleri Kazılarda ortaya çıkan pek çok buluntu, bu kültürlerin Orta Asya'da kurulan Türk devletlerini de etkilediğini göstermektedir. Orta Asya Uygarlığını Oluşturan Kültürler Anav Kültürü MÖ 4500-MO 1000 - Türkmenistan'ın başkenti Aşkabat yakınlarındaki Anav bölgesinde yapılan kazılarda ortaya Orta Asya'nın en eski Yerleşik hayata geçmiş, tuğladan yapılma evlerde Koyun, keçi, sığır ve deve Tarımla uğraşmışlardır. Afanasyevo Kültürü MÖ 3000-MÖ 1700 - Altay ve Sayan Dağları'nın batısındaki bozkırlarda gelişen bir Türklerin en eski ve at beslemişler, avcılıkla uğraşmışlardır. Andronova Kültürü MÖ 1700-MÖ 1200 - Altay-Tanrı Dağları, Güney Sibirya ve Hazar Denizi'nin doğusuna kadar olan bölgede oluşmuş bir Orta Asya'da en geniş ve altından yapılmış eşyalar, hayvan figürleri Atı binek ve yük hayvanı olarak kullanmışlardır. Karasuk Kültürü MÖ 1200-MÖ 700 - Karasuk nehri çevresinde Demiri dokuma ve keçeden çadır yapmışlardır. Tagar Kültürü MÖ 700-MÖ 100 - Abakan bölgesinde En genç ve gelişmiş Bu kültüre ait, İki yüzü keskin hançerler, ok uçları, iğne, bilezik bulunmuştur. İskitler - MÖ 7 ve 2. yüzyıllar arasında Karadeniz'in kuzeyinde kurulan bir Yapılan kazılar sonucunda ele geçen buluntulara bakarak, İskitlerin Türk kökenli oldukları İskitler, tarihte bilinen ilk Türk devleti olarak Savaşçı bir topluluk olan ve Kafkaslar üzerinden Anadolu'ya seferler yapan İskitler, Medlerle birlikte Urartuları Mısır'a kadar ilerleyen İskitler, Perslerle savaşmışlardır. Bu savaşlar İskitlerin Alper Tunga, İranlıların Şehnâme destanlarında Konargöçer olarak yaşayan İskitler, hayvancılıkla uğraşmışlar, çadır şeklinde geliştirilmiş arabalar içinde İskitler, at üstünde ok atmalarıyla İskitler, altın ve gümüş işlemeciliğinde iyiydiler. Bu sebeple onlara "bozkırların kuyumcuları" Yaptıkları figürlerde, hayvan üslübunu kullanmışlardır. Hayvan üslübunda kuş, at, geyik motifleri ön İskitler, Gök Tanrı dinine inanıyorlardı. Tarihi Kavramlar ve Anadolu Medeniyetleri Tarih geçmiş toplumların birbirleriyle olan ilişkilerini,savaş ve barışlarını,sosyal ekonomik yapılarını belgelere dayanarak yer ve zaman göstererek sebep-sonuç ilişkisi içersinde objektif olarak açıklayan bilimdir. Ø Tarihi Olayların Özellikleri Tarih olayları belli bir yer ve zamanda meydana gelir. Olaylar yazılı ve yazısız belgelere dayanarak açıklanır. Tarihi olaylarının aydınlanmasında deney ve gözlem metodu kullanılamaz. Olaylar arsında sebep-sonuç ilişkisi vardır. Ø Takvim ve Çeşitleri İnsanların zaman ölçüsü olarak kullandığı çizelgelere takvim tarih boyunca ay yada güneşin hareketlerine göre düzenlenmiştir. v Hicri Takvim Ay yılı esasına göre ay yılı 354 Muhammet’in Mekke’den Medine’ye Hicreti ,Hicri takvimin Ömer zamanında ilk defa kullanılmıştır. v Miladi Takvim Güneş yılı esasına göre gün 6 kez Mısır nın doğum tarihi başlangıç kabul edilmiştir. ü Tarihin başlangıcı ve çağlar Yazının bulunmasından önceki çağlara Tarih Öncesi çağlar,bulunduktan sonra ki çağlar Tarih çağlarıdır. Ø Tarih Öncesi Çağlar İnsanların kullandıkları araç ve gereçlere göre taş ve maden devri olarak ikiye ayrılır. v Taş Devri Yontma Taş Devri Bu dönemde insanlar taştan kemikten ağaçtan ilk araç ve gereçlerini duvarlarını resimlerle sonunda ateşi döneme ait kalıntılar Antalya da Karain ve Beldibi mağaralarında bulunmuştur. Cilalı Taş Devri Bu dönemde insanlar taş ve kemikten kullanışlı aletler biçme işi insanları göl ve ırmak kenarlarında evler yapıp yerleşik hayat a geçmelerine neden kap kaçak sanatı kez giysi ürünleri komşularıyla takas yaparak ticareti döneme ait kalıntılar;Diyarbakır’da Çay önü,Konya da Çatalhöyük,Burdur da Hacılar. v Maden Devri Cilalı taş devri sonlarında tarım sayesinde bakır madenini bularak günlük hayatta kullanmaya başladılar. Bakır Devri Bakırı bulan insanlar kap kaçak,silah ve aletler yaptılar,Ancak bakır yeterince sert olmadığı için taşı kullanmaya devam ettiler. Tunç Devri Bakırı kalayla karıştıran insanlar çok daha sert ve dayanıklı tuncu elde ettiler. Bu dönemde ilk şehir devletleri kuruldu.Hititler ve Sümerler Demir Devri Demir tunçtan daha kuvvetli olduğundan insan hayatını çok iyice döneme ait yerleşim birimleri Çanakkale’de Truva,Yozgat’ta Ali şar,Çorum’da Alaca höyük,Burdur’da Hacılar. Ø Tarih Çağları Yazının icadından günümüze kadar olan 3500 YILINDA Sümerler kullandı. aİlk çağYazının icadından Kavimler göçüne kadar olan dönemdir. 375 bOrta çağKavimler göçünden İstanbul un fethine kadar olan dönem375-1453 cYeni çağİstanbul un fethinden Fransız ihtilaline kadar geçen dönem1453-1789 dYakın çağ Fransız ihtilalinden günümüze kadar olan dönem.1789-..... ü İlk Çağ Anadolu Uygarlıkları Anadolulun coğrafi konumu,verimli toprakları,denizlerle çevrili olması tarih boyunca milletlerin ilgisini çekmiştir. Bir çok uygarlık kurulmuştur. Ø Tarih öncesi Anadolunun durumu Anadolu da insanların yaşadığı ilk yer Antalyada;Karain ve Beldibi taş devrine ve kemikten aletler ve duvarlarda resimler Taş Devrinde Konya-Çatalhöyük Dünyanın ilk toplu yerleşim ilk tarım devrinde de Çanakkale’de Truva,Yozgat’ta Alişar Çorum’da Alacahöyük,Burdur’da Hacılar önemli yerleşim merkezidir Ø İlk Çağ Anadolu Uygarlıkları Milattan önce 2000 yıllarında Anadolu’ya ticari amaçla gelen Asurlu tüccarlar Sümer çivi yazısını Anadolu’ya getirerek Hititlerle Anadolu’da Tarihi çağlar başlamıştır. o Hititler Milattan önce 2000’de Kafkaslar üzerinden Anadolu’ya tamamını ele yüzünden Mısır’la 16 yıl sağlanamadı ve Asurluların tehdidiyle Kadeş Antlaşmasını süre sonra önce Asur sonra Pers egemenliğine girerek tarihten çekildiler. o Frigyalılar 1200 yıllarda Anadolu ya Gordion krallarına Midas unvanı saldırılarıyla Lidyalıların egemenliğine girmiştir. o Lidyalılar Frig Devletinin yıkılmasından sonra devletlerini Sard parayı buldular. Sınırlarını Kızıl ırmağa kadar genişleten Lidyalılar Mezopotamya’ya kadar uzanan Kral yolunu zengin bir İran’dan gelen Perslerin hakimiyetine girdiler. o Urartular Başkenti Kimmer sonra,İskit akınlarıyla gelen Med’ler tarafından yıkıldı.Tarım ve hayvancılığa önem verdiler Van’a su getirmek için kanallar açtılar. o İyonyalılar Batı Anadolu’da İzmir,Foça,Efes,Millet ve Bergama şehirlerini kurdular .Denizcilik ve deniz ticaretiyle uğraştılar ve Karadeniz kıyılarına koloniler önce Lidyalılar,Persler,İskenderler,Roma ve Binansın etkisinde kaldılar. Ø Kültür ve Uygarlık q Devlet yönetimi Devletlerin başında bir kral vardı.Tüm makamların başı Kraldı.Tavanna adı verilen Kraliçeninde yetkileri oluşan ve büyük yetkileri olan Pankuş Meclisi,krala yardım ederdi. İyonyada ise başlangıçta krallar asiller arasından seçilen biri tarafından bir demokrasi idaresi kurarak yöneticileri halk seçmeye başlamıştır. q Din ve İnanış Çok tanrılı inanç sistemi başka ülke ve şehirlerin Tanrılarını da kutsal Frig Lidya ve İyonyalılar genelde eski Yunan Tanrılarına tapmışlardır. q Sosyal ve ekonomik hayat İnsanlar arasında eşitlik ailesi,Asiller ve halk arısında ayrıcalık Hititler kölelere insancıl davranmışlardır. Hititler Dünyada ilk kez Aile hukuku tarım ve hayvancılıkla uğraşmışlardır. Frigyalılarda bir tarım tarımı koruma amacındadır. Lidyalılar kara ticaretiyle uğraşmışlardır. İyonyalılar kolonileri kurmuşlardır. Urartular ise hayvancılık,madencilik ve tarımla uğraşmışlardır. q Yazı , Dil ve Edebiyat Hititler,Urartular önce Asurlulardan öğrendikleri Sümer çivi yazısını kendi icatlar olan Hiyeroglif yazısını kullandılar. Frig,Lidya ve İyonlular ise Finike alfabesini kullandılar. Mezopotamya edebiyatından ve Tufan destanları en önemli eseri Kumarbi Tanrılarına hesap vermek için Anal adı verilen yıllıklar yazıya katkı sağlamıştır. İyonlular daha çok yunan edebiyatından etkilenmiştir. q Bilim ve Sanat Anadolu’da bilim ve sanat çevre uygarlıkların etkileiyle Mezopotamya,Mısır ve Yunan uygarlığının etkisi Heredot ilk defa modern tarih yazıcılığına ilk kez kaya kabartma sanatında Hititler ve Yazılıkaya ilk çağın bilim ve sanat ve Tarih Bilimlerinin gelişmesini sağlamıştır. Ø Çevre Uygarlıkların Anadolu’ya Etkileri Anadolu ticaret,göç ve istilalar yoluyla çevre uygarlıklardan etkilenmiştir. q Mezopotamya Uygarlıkları Fırat ve Dicle nehirleri arasında kalan bölgeye Yunanca Mezopotamya önce 4000 yılında Sümerler bataklıkları kurutarak sulama kanalları uygarlıklar meydana kral yolu Mezopotamya da ticareti geliştirdi. q Mısır Uygarlığı Tıp,eczacılık,geometri,takvim,astronomi gibi bilim dalları gelişmiştir. q Bergamalılar Dünyanın ilk sağlık evini kurmuş,büyük bir kütüphane yaptırmış ve Parşömen an kağıdı yapılmıştır. q Romalılar Milattan önce İtalya’da hakim Sultan Mehmet in İstanbul’u almasına kadar yaşamıştır. ANADOLU MEDENİYETLERİ ANADOLU Küçük Asya Tarih boyunca bir çok göç ve istilaya 1- Üç tarafının denizlerle çevrili oluşu, Avrupa ve Afrika arasında deniz ve karadan kolayca bağlantı kurulması 2- Olumlu iklim şartları, verimli toprakları bol su kaynaklarına sahip olması ANADOLU'DA UYGARLIK NEDEN GELİŞMİŞTİR? 1- Göçler ve istila amacıyla gelen topluluklar sahip oldukları kültür ve medeniyeti Anadolu'ya taşıdılar. 2- Anadolu'nun Mısır, Ege ve Yunan Medeniyetlerine yakın bir konumda olması bu medeniyetlerden etkilenmesini sağlamıştır. ANADOLU MEDENİYETLERİ Anadolu'da kurulan uygarlıklar sırasıyla şunlardır 1 Hititler, Frigler,Lidyalılar, İyonlar, Urartular MÖ yılları arasında 2 Persler 543-333 3 İskender İmparatorluğu 4 Roma İmparatorluğu 5 Bizanslılar 395-1071 6 Türkler 1071-.... 1 YILLARI ARASINDA ANADOLU MEDENİYETLERİ A-HİTİTLER Anadolu'ya Kafkaslar'dan geldikleri tahmin edilmektedir. * Kızılırmak çevresinde kurulmuştur. Başşehirleri HATTUŞAŞ Boğazköy'dır. * Hititler Suriye toprakları için Mısır ile yaptıkları savaş sonucunda KADEŞ ANTLAŞMASINI imzaladılar. Kadeş Antlaşması tarihte bilinen ilk antlaşmadır. * Hititler'de asillerden oluşan PANKUŞ denilen bir meclis vardı. Bu meclis kralın yetkilerini kısıtlıyordu. * Hititlerde kraldan sonra en yetkili kişi TAVANANNA denilen kraliçeydi. * Hititler krallarının hayatlarını anlatan ANAL adını verdikleri yıllıkları hazırlayarak, tarafsız TARİH YAZICILIĞI'nı başlatmışlardır. * Hititler kayaları düzleştirerek, tanrı kabartmaları yapmışlardır. İvriz ve Yazılıkaya Kabartmaları Hititlere aittir. * Hititler Asurlular tarafından yıkıldılar. B-FRİGYALILARFRİGLER * Orta Anadolu'daSakarya nehri çevresinde MÖ. 800 yıllarında devlet kurdular. Başşehirleri GORDİON'du. * Kimmerler tarafından yıkıldı. * Friglerin en büyük Tanrıları KİBELE 'dir. * Frigler dokumacılıkta ileri gitmişlerdir. Frigyalılar TAPETES adı verilen halı ve kilimleri ile ünlüdürler. C-LİDYALILAR * Bugünkü Gediz ve Menderes ırmakları arasındaki bölgeye eski çağlarda LİDYA deniliyordu. * Başkentleri SARDESSard'dır. * Lidyalılar ticarette geliştiler. Tarihte PARA'yı ilk kez kullanan Lidyalılar'dır. * Lidyalılar Efes'ten başlayıp, Mezopotamya'daki Ninova'ya kadar uzanan KRAL YOLU'nun açılmasında etkili oldular. * Lidyalılara Persler son vermiştir. * Lidyalıların kısa zamanda yıkılmasının sebebi, ordularının çeşitli kavimlerden toplanan ücretli askerlerden oluşmasıdır.Düzenli ve sürekli milli ordusunu oluşturamamıştır. D-İYONYALILARİYONLAR * İzmir Körfezinden, Güllük Körfezine kadar olan bölgeye İYONYA denilirdi. * Yunanistan'dan gelen AKALAR buradaki yerli halkla karışarak, şehir devletleri halinde yaşadılar. Başlıca İyon şehirleri şunlardır Efes, Milet, İzmir, Foça, Bodrum. * Efeste'ki ARTEMİS tapınağı İyonlara aittir. * İyonlar deniz ticaretinde gelişmişlerdi. * İyon Edebiyatının en önemli eseri Homeros'un "İlyada ve Odesa destanı" dır. * İyonlar bilim ve sanatta gelişmişlerdir. Matematikte Tales ve Pisagor, Tarihte Heredot, Tıpta Hipokrat, Felsefede Diojen E- URARTULAR * Van Gölü ve çevresinde devlet kurmuşlardır. Başşehirleri TUŞBAVan'dır. * Urartular'da kral ülkeyi savaş tanrısı HALDİ adına yönetirdi. * Urartular madencilik ve maden işletmeciliğinde ileri gitmişlerdi. * Urartular kaleler ve su kanalları ile ünlüdür. Toprakkale, Çavuştepe, Patnos ve Kayalıdere kaleleri KÜLTÜR VE MEDENİYET DEVLET YÖNETİMİ 1- Anadolu'da kurulan bu devletler genellikle krallıkla yönetilmiştir. Kral hem başkomutan, hem baş yargıç, hem de baş rahipti. NOT Bu durum kralın siyasi, askeri ve dini gücü elinde bulundurduğunu gösterir. Ayrıca kralın başrahip oluşu laik olmayan bir anlayışı yansıtmaktadır. 2- Hititlerde asillerden oluşan PANKUŞ denilen bir meclis vardı. Bu meclis kralın yetkilerini kısıtlıyordu. 3- Hititlerde kraldan sonra en yetkili kişi TAVANANNA denilen kraliçeydi. 4- İyonyalılar merkezi krallık yerine SİTE denilen şehir devletleri halinde yaşamışlardır. DİN VE İNANIŞ 1- Anadolu'da çok tanrılı inanış mevcuttu. 2- Hititler kendi tanrılarından başka Ön Asya tanrılarına, Lidyalılar da Yunan tanrılarına tapınmışlardı. NOT Bu durum Anadolu'da dini etkileşimi yansıtmaktadır. 3- Urartular ölümden sonra hayata inanmışlardı. Bu yüzden mezarlarını ev ve oda biçiminde yapıp içine çeşitli eşyalar koyuyorlardı. 4- Friglerin en büyük Tanrıları KİBELE 'dir. 5 Efeste'ki ARTEMİS tapınağı İyonlara aittir. 6 Urartular'da kral ülkeyi savaş tanrısı HALDİ adına yönetirdi. SOSYAL VE EKONOMİK HAYAT 1- Halk genellikle Asiller, Rahipler, Hürler ve Köleler olarak sınıflara ayrılmıştı. 2- Anadolu'da ekonomik hayatın temelini tarım, ticaret ve hayvancılık oluşturuyordu. 3- Urartular madencilik ve maden işletmeciliğinde ileri gitmişlerdi. 4- Lidyalılar ticarette geliştiler. Tarihte PARA'yı ilk kez kullanan Lidyalılar'dır. 5- İyonlar deniz ticaretinde gelişmişlerdi. 6- Lidyalılar Efes'ten başlayıp, Mezopotamya'daki Ninova'ya kadar uzanan KRAL YOLU'nun açılmasında etkili oldular. YAZI, DİL VE EDEBİYAT 1- Anadolu'ya yazı Asurlular tarafından getirilmiştir. Hititler ve Urartular Asurlulardan aldıkları ÇİVİ yazısını ve kendi buluşları olan HİYEROGLİFresim yazısı yazısını kullandılar. 2- İyonlar ve Lidyalılar Fenike yazısını kullandılar. Fenike yazısını batıya aktaran İYONLAR olmuştur. 3- Hititler krallarının hayatlarını anlatan ANAL adını verdikleri yıllıkları hazırlayarak, tarafsız TARİH YAZICILIĞI'nı başlatmışlardır. 4- Hititler, Mısırlılarla tarihte bilinen ilk antlaşmayı KADEŞ ANTLAŞMASI imzaladılar. 5- İyon Edebiyatının en önemli eseri Homeros'un "İlyada ve Odesa destanı" dır. HUKUK Anadolu'da kanunlar Mezopotamyadaki gibi kısasa kısas değildi. BİLİM VE SANAT 1- Hititler kayaları düzleştirerek, tanrı kabartmaları yapmışlardır. İvriz ve Yazılıkaya Kabartmaları Hititlere aittir. 2- Urartular kaleler ve su kanalları ile ünlüdür. Toprakkale, Çavuştepe, Patnos ve Kayalıdere kaleleri 3- İyonlar bilim ve sanatta gelişmişlerdir. Matematikte Tales ve Pisagor, Tarihte Heredot, Tıpta Hipokrat, Felsefede Diojen 4- Hititler ve Frigler dokumacılıkta ileri gitmişler- dir. Frigyalılar TAPETES adı verilen halı ve kilimleri ile ünlüdürler. ANADOLU'YA HAKİM OLAN DEVLETLER 1- PERS İMPARATORLUĞU Anadolu 543-333 yılları arasında İran'da kurulan PERS İMPARATORLUĞUNUN hakimiyetinde kaldı. 2- İSKENDER İMPARATORLUĞU Makedonya kralı II. Filip'in ölümüyle yerine geçen oğlu BÜYÜK İSKENDER Asya seferine çıkarak büyük bir imparatorluk oluşturmuştur. ASYA SEFERİ Büyük İskender bu seferle Anadolu, Suriye, Mısır ve Hindistan'ın bir bölümünü ele geçirdi. Pers İmparotorluğuna son verdi. Bu sefer dönüşünde yolda öldü. HELENİSTİK MEDENİYET Büyük İskender'in Asya seferi sırasında Yunan Medeniyeti ile Doğu Medeniyetleri birbirlerinden etkilendiler. Böylece doğu ve batı medeniyetlerinin karışımından HELLENİZM MEDENİYETİ ortaya çıktı. İskender'in ölümünden sonra Anadolu'da küçük krallıklar kuruldu. Bunların başlıcaları; a BİTİNYA KRALLIĞI Kuzeybatı Anadolu'da b PONTUS KRALLIĞI Karadeniz'de c BERGAMA KRALLIĞI Batı Anadolu'da kurulmuştur. Bergama kralları bilim, edebiyat ve sanata önem verdiler. Koyun ve keçi derisinden PARŞÜMEN kağıdını icat ettiler. Bu sayede pek çok kitap günümüze geldi. Yine Bergama Krallığı Döneminde yapılan ZEUS tapınağı meşhurdur. 3- ROMA İMPARATORLUĞU * İtalya'da kurulan bu devlet kısa zamanda Avrupa, Asya ve Afrika topraklarına yayılmıştır. 395 yılında Batı ve doğu Roma imparatorluğu olarak ikiye ayrılmıştır. Batı Roma 476 yılında, Doğu Roma Bizans ise 1453'te yıkılmıştır. * Bozdoğan Kemeriistanbul, Çemberlitaşistanbul, Ogüst Mabedi ve Roma Hamamı Ankara, Aspendos tiyatrosu Antalya Romalılardan kalan ünlü eserlerlerdir. * Romalılar Mısırlılardan aldıkları Güneş takvimini JÜLYEN TAKVİMİ adıyla geliştirdiler. * Fenikelilerin bulduğu harf yazısıalfabe, İyonlar yoluyla Yunanlılara ve onlardan da Romalılar'a geçmiş, Romalılar bunu geliştirerek LATİN ALFABESİNİ oluşturmuşlardır. * Roma'da ilk yazılı kanunlar 12 Levha Kanunlarıdır. Roma kanunları günümüz Avrupa hukukunun temelini oluşturur. 4- BİZANS İMPARATORLUĞUDOĞU ROMA İMP. * Merkezi İstanbul olan bu devlet 1453'te Fatih Sultan Mehmet tarafından yıkılmıştır. * Ayasofya, Aya İrini, Hora, Sergios ve Baküs kiliseleri ile Yerebatan ve Binbirdirek Sarnıçları en ünlü eserleridir. TÜRKİYENİN ÇEVRESİNDEKİ KÜLTÜR VE MEDENİYETLER MEZOPOTAMYA MEDENİYETİ Mezopotamya Güneydoğu Anadolu'dan başlayarak, Basra Körfezine kadar uzanan, Dicle ve Fırat nehirleri arasındaki bölgeye Mezopotamya denir. Mezopotamya Verimli topraklara sahip olması, iklim şartlarının uygun olması gibi nedenlerden dolayı sık sık istila ve göçlere sahne olmuş, insanlar arasındaki kültür etkileşimi fazla olduğundan medeniyet bu bölgede gelişmiştir. BAŞLICA MEZOPOTAMYA KAVİMLERİ 1- Sümerler 2- Akkadlar 3- Elamlılar 4- Babilliler 5-Asurlular 1- SÜMERLER * Birbirinden bağımsız SİTE denilen şehir devletleri halinde yaşadılar. En önemli şehirleri; Ur, Uruk, Lagaş'tır. Bu şehir devletleri ENSİ veya PATESİ denilen Rahip-krallar tarafından yönetiliyordu. * Çok tanrılı inanca sahip Sümerlerin tapınaklarına ZİGGURAT denirdi. * Mezopotamya'da evler ve tapınaklar taş az olduğundan kerpiç ve tuğladan yapılmıştır. NOT Hem bu özelliğinden hem de sık sık istilalara uğradığından bu yapılar günümüze kadar ulaşmamıştır * Günümüz Uygarlığının temeli olan yazıyı ÇİVİ YAZISI ilk kez Sümerler bulmuştur.MÖ. 3500 * Tarihte İlk yazılı hukuk kuralları Sümerler tarafından oluşturulmuştur. Bu özellikleri ile Sümerlere dünyadaki ilk Hukuk devleti diyebiliriz. NOT Lagaş Kralı URUKAGİNE tarafından oluşturulan ilk yazılı kanunlar "fidye ve bedel" sistemine dayanıyordu. * Sümerlerin en önemli edebiyat eserleri; Gılgamış Destanı, Yaradılış Destanı ve Tufan Hikayesi'dir. * Sümerler Matematik ve Geometrinin temellerini atnışlardır. Dört işlemi bulmuşlar, dairenin alanını hesaplamışlar, çarpma ve bölme cetvelleri hazırlamışlardır. * Sümerler astronomide de gelişmişlerdir. Burçları bulmuşlar, bir ayı 30, bir yılı 360 gün olarak hesaplamışlardır. NOT Dünyada ilk kez AY YILI hesabına dayanan takvimi Sümerler bulmuşlardır. * Son araştırmalara göre örf, adet,geleneklerine ve dil yapılarına, kullandıkları aletlere bakılarak Sümerlerin Mezopotamya'ya Orta Asya'dan geldikleri Türk olabilecekleri tahmin edilmektedir. * Akkadlar tarafından yıkılmışlardır. 2- AKKADLAR * Arap Yarımadasından Mezopotamya'ya gelen Sami kökenli bir kavimdir. * İlk sürekli ve düzenli orduları kurmuşlardır. Bu sayede kısa zamanda Mezopotamya'nın tamamına sahip olmuşlardır. * Tarihte bilinen ilk büyük imparatorluğu kurdular. * Kurucuları SARGON, başkentleri AGADE'dir. Tapınaklarına da AGADE denilirdi. * En önemli mimari eserleri ZAFER ANITI'dır. 3- ELAMLILAR * Elam güneydoğu Mezopotamya'ya verilen addır. * Başkentleri SUS'dur. * Bilim ve teknikte ileri olmamalarına rağmen, güzel sanatlar ve süsleme alanında gelişmişlerdir. 4- BABİLLİLER * İlk "Mutlak Krallık" anlayışı Babil'de ortaya çıkmıştır. * Ünlü kralları HAMMURABİ, ilk ANAYASA olarak bilinen "Hammurabi Kanunlarını" oluşturdu. Bu kanunlar Sami geleneklerinden ve Urukagine kanunlarından yararlanılarak hazırlanmıştır. * "Babil Kulesi" ve "Babil'in Asma bahçeleri" en önemli eserleridir. 5- ASURLULAR * Yukarı Mezopotamya'daGüneydoğu Anadolu kurulmuşlar, Toroslar ve Kapadokya'ya kadar yayılmışlardır. * Anadolu'da ticaret kolonileri kurdular. KÜLTEPE'de * Çivi yazısını Anadolu'ya öğreterek, Anadolu'da tarih devirlerini başlattılar. * Tüm çivi yazılı eserleri başkentleri NİNOVA'da toplayarak, ilk KÜTÜPHANECİLİK ve ARŞİVCİLİK faaliyetini başlattılar. MISIR MEDENİYETİ * Kuzey Afrika'da NİL NEHRİ ve etrafında kurulmuş olan bir medeniyettir. * Etrafının çöl ve denizlerle kaplı olması, diğer medeniyetlerle etkileşiminin daha az olmasına sebep olmuştur. Bu yüzden Mısır Medeniyeti KENDİNE ÖZGÜ bir medeniyettir. * Önceleri NOM adı verilen şehir devletleri varken, binden itibaren Kral MENES'ten itibaren merkezi krallık haline gelmiştir. Kral Menes'le FİRAVUNLAR DEVRİ başlar. * Mısır krallarına FİRAVUN denirdi. Firavunlar dini ve siyasi otoriteyi kendilerinde toplamışlardı. Kendilerini Tanrı olarak ilan etmişlerdi. NOT Mısır'daki TANRI KRAL anlayışı, Mezopotamya'da ise RAHİP KRAL anlayışının egemen oluşu hem Mısır hem de Mezopotamya'da LAİK olmayan yönetim anlayışını yansıtmaktadır. * Dinleri çok tanrılıdır. tanrılarını insan veya hayvan şeklinde tasavvur etmişlerdir. Firavunlar için PİRAMİT'ler yapmışlar, ölülerini mumyalamışlardır. Bu durum öldükten sonra dirilme inancının olduğunu göstermektedir. Halk mezarlarına ise LABİRENT denilirdi. * MÖ. 525'te Persler, de Büyük İskender tarafından işgal edilmiştir. NOT Büyük İskender'in istilası ile Yunan ve Mısır medeniyetleri birbirini etkilemişlerdir. * Hititlerle KADEŞ ANTLAŞMASINI imzaladılar. * Kendilerine özgü HİYEROGLİF Kutsal resim yazısı yazısını kullanmışlardır. * Yazılarını PAPİRÜS adı verilen bitki yapraklarına yazmışlardır. * Eczacılık, kimya ve tıpta gelişmişlerdir.Mumyacılık * Matematikte Pi sayısını buldular. Astronomide gelişmişlerdi. Rasathaneler kurmuşlar ve Nil nehrinin taşma sürelerini hesaplamışlardı. NOT Dünyada GÜNEŞ YILI esasına dayalı ilk takvimi Mısırlılar yapmışlardır. Romalılar Mısırdan aldıkları bu takvimi geliştirerek bugün kullandığımız Milat takvimini oluşturdular. * Mısır ekonomisi tarım, ticaret ve madenciliğe dayanıyordu. EGE VE YUNAN MEDENİYETLERİ Girit Adası, Yunanistan, Makedonya, Trakya, Batı Anadolu ve Ege Adalarında yaşayan toplulukların meydana getirdiği medeniyettir. A- GİRİT MEDENİYETİ ege ve Yunan Medeniyetinin ilk ortaya çıktığı yer GİRİT ADASI'dır. Bu medeniyet buradan diğer adalara, Mora ve Yunanistan'a yayılmıştır. En önemli eserleri KNOSSOS SARAYI'dır. B- MİKEN MEDENİYETİ AKALAR Anadolu'dan MÖ. II. binde Yunanistan'a gelen AKALAR tarafından kurulmuştur. * Şehir devletleri halinde yaşadılar. En önemli şehirleri MİKEN'dir. Bu yüzden Miken Medeniyeti diye anılır. * Akaların siyasi tarihinin en önemli olayı TRUVA SAVAŞLARI'dır. Boğazların egemenliği için Mikenlilerle Truvalılar arasında yapılmıştır. Truva Savaşları tarihte ilk defa "Boğazlar Sorununu ortaya çıkarmıştır. Homeros'un İLYADA adlı eserinde bu savaşlar anlatılır. * Önemli Mimari eserleri Miken ve Tirins Şatoları'dır. * Miken Uygarlığı DORLAR tarafından yıkılmıştır. C- YUNAN MEDENİYETİ Akalara son veren DORLAR tarafından kurulan bir medeniyettir. Yunan Medeniyeti kendinden sonraki Hellen ve Roma Medeniyetleri üzerinde etkili olmuştur. * POLİS adı verilen şehir devletleri kurdular. Önemli şehir devletleri Atina, Sparta ve Korint'dir. * Yunan şehir devletleri güç olarak birbirlerine denk olduklarından, birbirlerine karşı üstünlük sağlayamamışlardır. Bu nedenle Yunanistan'da ilk çağda milli bütünlük sağlanamamıştır. NOT Sadece ülkelerini ele geçirmeye çalışan Persler'e karşı birlik sağlamışlar ve PELEPONNES savaşlarında Persler'i yenilgiye uğratmışlardır. * Yunanistan'da Halk; Soylular, tüccarlar, köylüler ve köleler olmak üzere sınıflara ayrılmıştı. Bu sınıf farkları sınıflar arası çekişme ve mücadeleyi doğurmuştur. FENİKE MEDENİYETİ Lübnan dağları ile Akdeniz sahili arasındaki bölgede yaşamışlar gemicilik ve ticarette gelişmiş bir medeniyettir. * Doğu Akdeniz ve batı Afrika sahillerinde ticaret kolonileri kurdular. Doğu ve Batı medeniyetlerinin kaynaşmasında TAŞIYICI bir rol oynadılar. * Mezopotamya Çivi yazısından ve Mısır Hiyeroglifinden etkilenerek HARF YAZISI'nı alfabe buldular. NOT Fenikeliler'in 22 harften oluşan yazıları, Yunanlılara, onlardan da Romalılara geçerek bugünkü LATİN alfabesini oluşturmuştur. * CAM'ı icat etmişler, Fildişi işlemeciliğinde ileri gitmişlerdir. İBRANİ MEDENİYETİ MÖ. 1500'lerde Filistin ve Lübnan dolaylarında yaşayan İbraniler Sami ırkındandırlar. * Hz. MUSA zamanında birlik haline geldiler, devlet haline gelmeleri Hz. DAVUD zamanında oldu. En güçlü dönemler Hz. SÜLEYMAN zamanıdır. * Hz. Süleymandan sonra İbrani Devleti İsrail ve Yahudi devleti olmak üzere ikiye ayrılmıştır. İsrail devletine Asurlular, YahudiYuda devletine ise Babilliler son vermişlerdir. * Dinleri Tek tanrılıdır. Yahudilik=Musevilik. İlk çağın tek tanrılı dine inanan ilk kavmidir. Kutsal kitapları TEVRAT 'dır. NOT İbraniler Museviliği Milli bir din olarak kabul ettiklerinden bu din diğer kavimler arasında fazla yayılmamıştır. NOT Dinlerinin etrafında milli bir birlik oluşturduk larından dünyanın dört bir yanına dağılmış olmalarına rağmen birbirleriyle dayanışma içinde olmuşlardır. * II. Dünya Savaşı sonunda İngiltere ve Amerika'nın yardımıyla bugünkü Filistin'de İsrail devletini kurmuşlardır. * En önemli eserleri Kudüs'teki MESCİD-İ AKSA Süleyman Mabedi' dir. MATEMATİK BULMACALARI ve BİLMECELERİ MATEMATİK BULMACALARI Bulmaca 1 KAVRAM BULMACA Aşağıdaki sözcükleri bulmaca kareleri içinde arayınız. Bulduğunuz sözcüklerin üzerini boyayınız. Geriye kalan harfleri sırasıyla birleştirdiğinizde ortaya bir cümle çıkacaktır. ALT KÜME ARALIK ARİTMETİK ORTA BİRLEŞİM BİRLEŞME ÖZELLİĞİ BOŞ KÜME ÇARPMA ÇIKARMA DAĞILMA ÖZELLİĞİ DEĞİŞME ÖZELLİĞİ DOĞRU DOĞRU PARÇASI DÜZLEM ETKİSİZ ELEMAN EVRENSEL KÜME FARK GRAFİK IŞIN KESİŞİM KÜME NOKTA ÖRNEKLEM TABLO TOPLAMA TÜMLEME VENN ŞEMASI VERİ YUTAN ELEMAN Bulmaca 2 SUDOKU Aşağıdaki kalın çizgilerle belirtilmiş küçük karelere 1' den 9 'a kadar rakamları yerleştirin. Öyle ki tüm satır ve sütunlarda 1 'den 9 'a kadar tüm rakamlar 1 kez yazılmış olsun. Bulmaca 3 TANIM BULMACA Soldan Sağa 2. İki veya daha fazla kümenin bir aray gelmesiyle oluşan yen küme. 4. Bir veri grubunda en büyük değer ile en küçük değer arasındaki fark. 6. Parantez içerisindeki toplanan veya çıkarılan sayıların her birinin, parantez dışındaki sayı ile ayrı PROJE PERFORMANS ÖDEV KAPAKLARI Messenger'dan Skype'a Geçiş Resimli Anlatım Windows Live Messenger eski adıyla MSN Messenger hizmeti Mart ayında sonlandırılıyor ve Messenger kullanıcıları Skype'a yönlendiriliyor. Her ne kadar eskiden Messenger yazışma ve Skype genellikle sesli ve görüntülü iletişim için tercih edilse de, Skype ayarlarını değiştirerek Messenger kullanımına yakın bir Skype tecrübesi edinebiliyoruz. Bu konuda sırasıyla yapılması gerekenler anlatılıyor. Skype'ı kurduğunuzda Messenger bilgisayarınızdan otomatik olarak kaldırılacaktır. Kaldırılmasa bile, Mart ayında Messenger hizmeti kapatıldığında e-posta adresinizi ve şifrenizi girdiğinizde oturum açmanız mümkün olmayacaktır. Bu nedenle sürüm değiştirme vb. işlemlerin Messenger'ı kullanmaya devam etmenize imkan tanıması ne yazık ki söz konusu değil. Skype'ı aşağıdaki adresten bilgisayarınıza indirin Duruma göre veya kurulum dosyalarından biri bilgisayarınıza inecek. Dosyayı ka Mecaz Anlam, Yan Anlam, Gerçek Anlamlı Sözcükler Mecaz Anlam, Yan Anlam, Gerçek Anlamlı Sözcükler Sözcük Nedir? Sözcükte Çok Anlamlılık Sözcük dilin anlamlı en küçük parçasıdır. Toplumsal yaşamda meydana gelen değişmeler sözcüklerin anlamlarında da değişmeleri meydana getirir. Dile giren yeni varlıklar veya doğan yeni kavramlar kimi zaman yeni sözcüklerle isimlendirilir kimi zaman da var olan sözcüklere yeni anlamlar yüklenerek adlandırılır. Bu durum, sözcüklerin dilde tek anlamlı olmamasını bir çok anlam ilgisini karşılamasını sağlamıştır. Böylece dilde çok anlamlılık dediğimiz bir kavram meydana gelmiştir. Örnek olarak “bakmak” sözcüğünü ele alalım. Odadaki resme uzun uzun baktı . Gözle izlemek Kardeşime yaşlı bir dadı bakıyor . İhtiyaçlarını karşılamak Buradaki evlerin balkonları hep denize bakar . Denize yönelmek, deniz tarafında Sen babamın böyle konuştuğuna bakma . Aldırma Gitarını yeni almış ama ona çok iyi bakmıyor . İlgilenmiyor Baktı ki bu iş böyle olmayacak, hemen yola koyuldu. Anladı ki Gerç Doğal afet nedir? Doğal afetler nelerdir? Doğal afet nedir? Doğal afetler nelerdir? Doğal afet, en geniş anlamı ile insanlara zarar veren olaylara denir. Başka bir ifade ile can ve mal kaybına yol açan doğal olaylardır. Afetin ilk özelliği doğal olması, ikincisi can ve mal kaybına neden olması bir diğeri çok kısa zamanda meydana gelmesi ve son olarak da başladıktan sonra insanlar tarafından engellenememesidir. Bazı afetlerin yeryüzünün nerelerinde daha çok olduğu bilinmektedir. Örneğin deprem, heyelan, çığ, sel, don ve bazı afetlerin sonuçları depremde olduğu gibi doğrudan ve hemen ortaya çıkar. Ama kuraklıkta olduğu gibi bazılarının sonuçları ise uzun bir zaman sonra ve dolaylı olarak görülür. Doğal Afetler Jeolojik doğal afetler Deprem Deprem, yerkabuğu içindeki kırılmalar nedeniyle ani olarak ortaya çıkan titreşimlerin dalgalar halinde yayılarak geçtikleri ortamları ve yeryüzeyini sarsma olayıdır. Magma üzerinde yüzen levhalar konveksiyonel akım sayesinde sürekli hareket halindedir. Kıtalar ALMANYA HAKKINDA İNGİLİZCE BİLGİ Czechoslovakia and Poland in the east , south Austria , Switzerland; west France, Netherlands Belgium and Luxembourg , Denmark and the North Sea is situated north . Germany, in the Baltic Sea , and the other has two candidates in the North Sea . 185 km2 island of Fehmarn in the Baltic Sea , Sylt Island is 99 square kilometers in the north . history of Germany Today's German ancestors of the Germans, who , 2000 years ago, lived in the west of the Rhine River . Germans , was a tribe of warriors and barbarians . They often go hunting and simple agriculturalists . In that era the Romans in Central Europe by sending regular army wanted to invade this place . Germans that the invasion of the Romans with them to stop the movement did a lot of wars and defeating the Romans were preventing them from Central Europe . Keep your face to weaken later by the Romans , Germanic tribes began to flow like a flood to Rome . One reason for this is also starting to spread to Europe of the Huns . Clans GTA San Andreas Hileleri Şifreler GTA San Andreas Hileleri Şifreler GTA San Andreas hileleri ni kullanmak için aşağıda gördüğünüz kelimeleri oyunu oynarken herhangi bir yerde yazabilirsiniz. Eğer oyunu oynarken ESC'ye basıp menüye gelirseniz hileleri kullanamazsınız. Hileleri yazmak için arada hiçbir harfe basmamalısınız. Şifreleri yazarken harfler arasında çok beklerseniz hileler aktif olmaz. GTA San Andreas Hileleri Silah, Can ve Zırh Hileleri LXGIWYL - Hafif silah paketi GTA Vice City versiyonu Thugs Tools KJKSZPJ - Yarı-ağır silah paketi GTA Vice City versiyonu Professional Tools UZUMYMW - Ağır silah paketi GTA Vice City versiyonu Nutter Tools ROCKETMAN - Uçma çantası verir AIYPWZQP - Paraşüt verir. WANRLTW - Silahların mermisi hiç bitmez Sınırsız cephane NCSGDAG - Silahların uzmanlık seviyesini maksimuma çıkarır. OUIQDMW - Araca bindiğinizde bile nişan alarak ateş edebilirsiniz. HESOYAM - Canı maksimum yapar, zırh ve para verir. BAGUVIX - Kurşun işlemez, fakat patlamalardan etkilenirsi cümlenin ögeleri Cümlenin Ögeleri YÜKLEM Cümlede işi, hareketi, yargıyı, bildiren çekimli unsura denir. Not Bir cümle birden çok ögeden oluşabileceği gibi tek bir yüklemden de oluşabilir. * Ertesi gün okula müfettişler gelmişti .C * Düşünüyorum C * Güzeldi. C Not Yüklem genlikle cümlenin sonunda bulunur; ancak günlük konuşmalarda, atasözleri nde ve şiir de yüklemin yeri değişebilir. * Gel çabuk buraya! * Sakla samanı gelir zamanı . *İstanbul u dinliyorum gözlerim kapalı Not Her sözcük ya da sözcük gurubundan yüklem yapılabilir. *Gecenin yalnızlığında sadece seni düşünürüm fiil *Kasaba halkı meydanda toplanmıştı .fiil *Yaşadığımız günler tıpkı bir rüzgar gibiydi. edat *Bu olayların suçlusu odur . zamir *Sabah uyandığında gözleri ışıl ışıldı .ikileme *Konuşmalarına ister istemez kulak misafiri oldum . deyim *Çalışmak yaşamın bir parçasıdır . *Odayı süsleyen şey rengarenk çiçeklerdir. sıfat *Öğrenmenin bir yolu İPEK YOLU İpek yolu nedir? Çin’i, Asya üzerinden Anadolu ve Avrupa’ya bağlayan tarihi kervan yolu. En çok taşınan ticaret eşyası ipek olduğu için, bu yola İpek Yolu adı verilmiştir. İpek Yolu milattan önce kullanılmaya başlandı. İpek Yolu esas itibariyle Antakya’dan başlayarak İran ve Afganistan’ın kuzeyinden geçerek Pamir Ovasına kadar varırdı. Burada Taş Kule denilen yerde batıdan gelen ticari mallar, doğunun mallarıyla değiştirilirdi İpek Yolunun bir kolu Baktriyo yolundan Hindistan’a gider, başka bir kol da Batı Türkistan’ın güneyinden geçerdi. Doğu Türkistan’a Taklamakan Çölünün güneyinden veya kuzeyinden geçilirdi. Bundan sonra iki yol tekrar birleşerek Doyang bölgesine uzanırdı. İpek Yolu kültür tarihinde de önemli bir rol oynamıştır. Bu yol ile felsefeler, daha ziyade sanat, ahlak, örf ve adetler mübadele edilmiştir değiştirilmiştir. Batıya pusula, kağıt gidince Avrupa’nın deniz gücü gelişti. Hıristiyan aleminin doğudaki son temsilcisi Bizans da 1453’t KAVİMLER GÖÇÜ ÖNCESİ HUNLARA GENEL BAKIŞ Asya Hunları, II. yüzyıl başlarında birbirlerinden ayrılmış üç bölüm halindeydi. Balkaş Gölü havzasında Çi-çi hükümdarın iktidar zamanından artakalan Hun toplulukları bulunmaktaydı. Çungarya ve Barköl dolaylarında Kuzey Hunları, Kuzeybatı Çin sahasında ise Güney Hunları varlıklarını sürdürmekteydiler. Kuzey Hunlarından eski Hun başkenti bölgesinde kalanlar, 155 yılına doğru Moğol soyundan gelen Sienpiler tarafından batıya sürülerek neredeyse tümden yurtlarından çıkarıldılar. Güney Hunları ise kendi içlerindeki çatışmalar sonucunda ikiye ayrılmış ve topraklarının tümü, baskıları gittikçe artan Çinliler tarafından 220’ye doğru işgal edilmiştir. Bu olayların sonucunda Çin sahasındaki Hun siyasi hayatı tarihe karışmıştır. Bu bölgelerdeki Hunlar, Çi-çi iktidarının sona ermesiyle birlikte etrafa dağılmış ve özellikle Aral Gölü’nün doğusundaki bozkırlara çekilerek, varlıklarını devam ettirmişlerdir. Oradaki diğer Türk boyları ve I. yüzyıldan II. yüzyılın ortalarına kadar Çin’den gelen Hun kitleleri ile çoğalan ve uzunca bir süre sakin bir yaş> sürdürerek güçleri artan bu Hunların özellikle iklimin değişmesi nedeniyle batıya yöneldikleri tahmin edilmektedir. Avrupa Hunlarını kuranların bunlar olduğu bilinmektedir. AVRUPA’NIN DEĞİŞEN YÜZÜ KAVİMLER GÖÇÜ Hunlar, IV. yüzyılın ortalarında Alan ülkesini ele geçirdikten sonra Volga kıyılarında göründüler. O tarihlerde Karadeniz kuzeyindeki düzlükler, bir Germen kavmi olan Gotların hakimiyetindeydi. Don ve Dinyeper nehirleri arasında Ostrogotlar Doğu Got’ları, onun batısında Vizigotlar Batı Got’ları bulunuyordu. Daha batıda Transilvanya ve Galiçya’da Gepideler, bugün Macaristan toprakları içinde yer alan Tisza ırmağı dolaylarında Vandallar vardı. Bu dört Germen kavmin dışında aynı bölgede İranlı ve Slav kitlelerin yanı sıra küçük Germen toplulukları da yaşıyordu. Hun başbuğu Balamir idaresinde, ilk saldırı Ostrogotlara yapıldı. Bu saldırı onları yıkmaya yetti 374. Ardından Ostrogot Kralı Ermanarik intihar etti ve yerine Hunlar tarafından Hunimund isimli bir kral atandı. Üstün bir askeri yeteneğe sahip Hun orduları saldırılarına devam ederek Dinyeper kıyılarında Vizigotlara büyük bir darbe indirdi. Vizigot Kralı Atanarik, kalabalık Vizigot kitleleriyle batıya doğru kaçtı 375. Böylece Hun askeri gücünün harekete geçirdiği ve batıya doğru çeşitli kavimlerin birbirlerini yerlerinden iterek topraklarından çıkararak Roma İmparatorluğu’nun kuzey eyaletlerini alt üst edip, İspanya’ya kadar uzanmak suretiyle Avrupa’nın etnik çehresini değiştirdiği tarihi “Kavimler Göçü” başlamış oldu. Beklenmedik yerlerde görülen ani ve şiddetli Hun darbeleri Doğu Avrupa kavimleri arasına korku ve dehşet uyandırmıştır. Hatta Hunlar aleyhinde çoğu Lâtin ve Grek kaynaklarında kayıtlı, inanılmaz söylenti ve hikâyelerin çıktığı bilinmektedir. Hunlar; Gotlardan, Alanlardan ve Germen Taifallardan oluşturdukları yardımcı kuvvetlerle takviyeli olarak ilk defa 378 baharında Tuna’yı geçtiler ve Romalılardan hiçbir karşılık görmeksizin, Trakya dolaylarına kadar ilerlediler. Bununla birlikte, Roma topraklarında görülen bu kuvvetlerin yalnızca keşif için gönderilen öncü birlikler olduğu, daha sonraki tarihlerde bugünkü Macaristan ovalarına kadar akınlar düzenlenmesinden anlaşılmaktadır. Hun saldırılarından kaçan, bugün Avusturya arazisindeki Markomanlar ile Kuardlar, Roma topraklarına geçmeye hazırlanırken, İran asıllı Sarmatlar Roma sınırlarını aşıyorlardı. Diğer yandan, daha önceden sınırları aşan ve Transilvanya’da duraklamış olan Vizigotlar ise Roma sınırlarını geçiyorlardı 381. Bu sıralarda Germen asıllı topluluklar ile İranlı Baştarnalar, Batı Macaristan’dan Alpler’e sarkarak İtalya sınırlarını tehdit etmeye başlamışlardı. Hunlar, Roma İmparatoru I. Theodisius’un ölüm yılı olan 395’te iki cepheden harekete geçtiler. Hunların bir kısmı Balkanlardan Trakya’ya doğru ilerlerken daha büyük bir kısım, Kafkaslar üzerinden Anadolu’ya yöneltilmişti. Basık ve Kursık adlı iki başbuğun yönetimindeki Anadolu akını, Hun Devleti’nin Don nehri civarında konuşlanmış olan doğu kanadı tarafından düzenlenmişti. Romalıları olduğu kadar Sasani İmparatorluğu’nu da telaşa düşüren bu akında Hun kuvvetleri, Erzurum bölgesinden itibaren Karasu ve Fırat vadilerini takip ederek Melitene Malatya ve Kilikia Çukurova’ya kadar ilerlediler. Bölgenin en korunaklı kaleleri olan Edessa Urfa ve Antakya’yı bir süre kuşattıktan sonra Suriye’ye inerek Tyros Sûr’u bir süre baskı altına aldılar ve oradan Kudüs’e yöneldiler. Hunlar sonbahara doğru kuzeye doğru ilerleyerek Orta Anadolu’ya, Kappadokia – Galatia’ya Kayseri – Ankara ve dolayları ulaştılar. Oradan Azerbaycan – Bakû yolu ile kuzeydeki merkezlerine döndüler. Bu, Türklerin Anadolu’da tarihteki ilk görünüşleridir. 398’de küçük çapta pek çok kez tekrarlanan bu tür seferler karşısında Doğu Roma’nın genç imparatoru Arcadius hiçbir ciddi tedbir alamamıştır. başlamış oldu. Hasding Vandalları, 401’de Batı Roma eyaletlerine girerken Hunlardan kaçan Vizigotlar da İtalya’da göründüler. Lombardia üzerinden Galya’ya uzanan Alarik’in idaresindeki Vizigot tehlikesi ünlü Romalı kumandan Stilikho tarafından güçlükle engellendi 402. Hun korkusu ile yerlerini terk etmiş Vandalları, Süevleri, Burgundları, Kuadları, Saksonları ve Alamanları kendi idaresinde birleştirmiş olan Radagais, bir yandan İtalya’yı tahrip ediyor, öte yandan Roma’yı yer yüzünden kaldıracağını iddia ediyordu. Romalıların son kurtuluş umudu olan Stilikho bile Pavia Savaşı’nda Radagais’e mağlup oluyor, Radagais’in ilerleyişi durdurulamıyordu. Bunun üzerine Roma İmparatorluğu, Hunlardan yardım istemek zorunda kaldı. Savaştığı bütün rakiplerini bozguna uğratan Radagais, Türkler karşısında yenilmekten kurtulamadı. Romalı kuvvetlerle takviye edilen bizzat Uldız’ın komutasındaki Hun ordusu, Radagais’i Büyük Faesule Savaşı’nda Floransa yakınlarında yendi. Savaşın sonucunda Uldız, Roma gibi büyük bir uygarlık merkezini yıkılmaktan kurtarmakla kalmıyor; aynı zamanda Hun gücünden bir kere daha ürken Vandal, Alan, Süev, Sarmat ve Kelt topluluklarını Ren Nehri’nin ötesine gitmeye zorluyordu. Böylelikle, batı yönündeki tüm engelleri kaldıran Hunlar, serbestçe hareket edebilecekleri bir alan yaratmış oldular. Hunlar böylesine büyük askeri başarılara imza atarken durum Batı Roma İmparatorluğu için hiç de parlak değildi. Barbar kavimlerin akınları nedeniyle 402 yılında başkent, Roma’dan Ravenna şehrine taşınmıştı. Gittikçe siyasi gücünü yitiren imparatorluğun toprakları barbar kavimler tarafından işgal edilmeye başlandı. Daha önceki yıllarda atlatı> Vizigot tehlikesi yeniden hissedilmeye başladı. Vizigotlar, komutanları Alarik’in ölümünün ardından Güney Galya’ya yerleşerek burada bir krallık kurdular. Franklar uygun zamanı kollayarak Kuzey Galya’yı işgal ettiler 406. Burgundlar, Savoia’yı ele geçirdiler ve bu bölgeye yerleştiler 443. Vandallar, Galya ve İspanya’da büyük bir kıyım yaparak Afrika kıyılarına dek ilerlediler. 455 yılında Vandal kralı Geiserich, Roma şehrini yağmalamıştır. Bu gelişmelerin sonrasında yıkılmanın eşiğine gelen Batı Roma İmparatorluğu, aşiretlere ayrıldı. Tüm gücünü yitiren Batı Roma İmparatorluğu 476 yılında yıkılmıştır. Bir göç hareketi hakkında tam olarak bir bitiş tarihi söylemek yanlış olsa da Kavimler Göçü’nün sona eriş tarihi hakkında yapı> tahminlerden en akla yatkını Batı Roma İmparatorluğu’nun resmi yıkılış tarihi olan 476 yılıdır. Çünkü; Kavimler Göçü’nün altında yatan nedenlerden biri de göç hareketi öncesinde tek bir imparatorluk halinde bulunan Roma İmparatorluğu ile barbar kavimler arasındaki ekonomik uçurumdur. Güçlü ve zengin Roma İmparatorluğu, göçten önceki dönemlerde de yoksul ve gaddar olan barbar kavimlerin ilgisini çekiyordu. Hun saldırıları karşısında direnemeyeceğini anlayan bu barbar kavimler, Roma İmparatorluğu’na saldırmayı son çare olarak gördüler. Bu topluluklar göç hareketlerinin yaşandığı, yaklaşık yüz yıllık süreç içinde bazen yendiler, bazen yenildiler, bazen köle olarak bazen de asker olarak Romalılar tarafından kullanıldılar. Bu akınlar, barbar kavimlerin nihai amacı olan Batı Roma İmparatorluğu’nun yıkılışıyla son buldu 476. KAVİMLER GÖÇÜ’ NÜN SONUÇLARI 375 yılında Hunların bazı barbar kavimleri batıya sürmesiyle başlayan ve yaklaşık bir yüzyıl kadar devam eden Kavimler Göçü, Avrupa tarihini derinden etkilemiştir. Bu göçün Avrupa’ya siyasi, dini ve etnik sonuçları olmuştur. Kavimler Göçü’nün sonuçları şu şekilde sıralanabilir • Hun saldırılarından korkarak kaçan barbar kavimler Roma’da karışıklıkların ve iç isyanların çıkmasına yol açtı. İmparatorluk Theodosius’un ölümü üzerine oğulları Arcadius ve Honorius tarafından paylaşıldı. Böylelikle, bin yılı aşkın köklü bir geçmişe sahip olan Roma İmparatorluğu , batısını Honorius, doğusunu Arcadius yönetecek şekilde ikiye ayrıldı 375. • Kavimler Göçü’ne yol açan Hunlar, Orta Avrupa’da bugünkü Macaristan topraklarını merkez alan Avrupa Hun Devleti’ni kurdular. • Hunların batıya sürdüğü kavimler, Roma’yı talan etmek suretiyle ülkede büyük tahribata yol açtılar. V. yüzyılın ikinci yarısından sonra Batı Roma İmparatorluğu büyük güç yitirerek aşiret krallıklarına bölündü. 476 yılında son kral Romulus Augustulus, Odoaker adlı bir aşiret reisi tarafından tahttan indirildi. Tahta oturan Odoaker’in, Roma imparatorluk simgelerini yanlısı olduğu İstanbul imparatoru Zenon’a göndermesiyle Batı Roma İmparatorluğu resmen sona erdi 476. • Avrupa’da uzun yıllar hüküm süren Roma İmparatorluğu’nun bölünmesi ve daha sonra batı kanadının yıkılması, Avrupa’daki siyasi dengelerin bozulmasına neden olmuştur. Kavimler Göçü sonucunda Avrupa’ya gelen kavimler Franklar, Vizigotlar, Burgundlar vb. Ortaçağ Avrupası’na damgasını vuran, “barbar krallıklar” olarak nitelendirilen küçük krallıklar kurdular. • Avrupa’daki otorite boşluğundan yararlanan kilise ve Papalık, tüm Ortaçağ boyunca siyasal gücü elinde tutmuştur. • Avrupa’daki merkezi krallıkların zayıflaması derebeylik feodalite rejiminin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Feodalitenin oluşmasında göç ve istilanın önünden kaçanların kendilerine sığınacak bir yer aramaları, bunun sonucu olarak da asillerin topraklarına ve şatolarına yerleşmeleri etkili olmuştur. Bu durum aynı zamanda süzeren himaye eden ve vassal himaye edilen ilişkisini doğurmuştur. • Avrupa yaklaşık 100 yıl süren bir karışıklık ortamı yaş>ıştır. • Avrupa’nın bugünkü etnik oluşumu, Hunların başlattığı Kavimler Göçü sonunda şekillenmiştir. Bir Germen kavmi olan Franklar, Kavimler Göçü sonunda Galya’ya yerleşmişler ve burada ilk devletlerini kurmuşlardır 5. yüzyıl. Yine Kavimler Göçü sebebiyle Britanya adalarına göç eden Angllar ve Saksonlar, bugünkü İngiltere’nin temelini atmışlardır. Bunların kaynaşmasıyla Anglo-Sakson deyimi ortaya çıkmıştır. Kavimler Göçü, Vandalların, Vizigotların, Süevlerin ve Alanların İber Yarımadası’na yerleşmesi ve buradaki yerli halkı içlerinde eriterek bugünkü İspanyolların meydana gelmesi sonucunu doğurmuştur. Germen kavimlerinin Saksonlar, Franklar, Burgundlar, Gepideler, Gotlar, Skirler, Vandallar vb. Avrupa’ya yayılarak yeni milletlerin oluşmasına yol açtıkları görülmektedir. Anayurtlarında kalan Germenler, daha sonra Alaman kabilesinin çevresinde yoğunlaşarak, yaşadıkları toprakların Almanya adını almasını sağlamışlardır. • Katolik kilisesi, misyonerler aracılığıyla, Batı Roma İmparatorluğu toprakları üzerinde kurulan krallıkları hıristiyanlaştırarak dinlerini yayma fırsatı buldu. • Kavimler göçü tarihçiler tarafından İlk Çağ’ın sonu Orta Çağ’ın başlangıcı olarak kabul edilmiştir. • Hunların gelmesiyle Avrupa’da atlı birlikler önem kazanmış, süvarilerin silâh ve kıyafetlerinde Hunlardan esinlenilmiştir. Belki de Orta Çağ Avrupası’nın şövalye tipi, Hun Alplerine öykünülerek oluşturulmuştur. kolay gelsin İlk Çağ’da Anadolu’yu en fazla etkileyen uygarlık merkezi Mezopotamya olmuştur. Mezopotamya iki nehir arası demek olup Dicle ve Fırat nehirleri arasındaki bölgeye denir. İlk Çağ’da Mezopotamya’da kurulan devletler ;Sümerler,Babilliler,Asurlular ve Akadlardır. SÜMERLER Mezopotamya’da kurulan ilk uygarlık Sümerlerdir. 3500’de Orta Asya’dan gelerek Mezopotamya’da devlet kurmuşlardır. Kanallar açmışlar ve bataklıkları kurutarak tarım ve hayvancılık yapmışlardır. Tarihte ilk yazıyı Sümerler bulmuşlar ve kullanmışlardır. Çivi yazısı 3200 Not Yazının bulunmasıyla tarih devirleri başlamıştır. İlk yazılı kanunlar, ilk takvim, ilk matematik bilgileri de yine Sümerlere aittir. Sümerler çok tanrılı dine inanırlar ve Ziggurat adı verilen tapınaklarında tanrılarına tapınırlardı ve kurban keserlerdi. Sümerler Mezopotamya’da kurulan Akadlar tarafından son verilmiştir. BABİLLER Aşağı Mezopotamya’da kurulmuştur. Devletin en güçlü zamanı kral Hammurabi Hammurabi Sümer kanunlarını geliştirerek uygulamıştır. Hammurabi Kanunları diye bilinir Babil , dünyanın yedi harikasından biri olan “Babil’in Asma Bahçeleriyle” ünlüdür. Babilliler Persler tarafından yıkılmıştır. ASURLULAR Yukarı Mezopotamya’da şehri başkenttir. Asurlular ticaretle ve Mezopotamya arasında ticaret yapmışlardır. Asurlular ticaret amacıyla Anadolu’ya geldiklerinde yazıyı da beraberinde Anadolu hem yazıyı öğrenmiş hem de tarih çağlarına girmiştir. Asurlular 612 yılında Pers egemenliğine girmiştir. AKADLAR 2300 lü yıllarda Arabistan’dan gelerek Mezopotamya’da devlet kurdular. Akadlar; Elam,Asur,Doğu Anadolu ve Akdeniz’i fethederek imparatorluk kurdular. 2150 yıllarında kuzeyden gelen Gutiler tarafından yıkılmıştır.

orta asya uygarlığı performans ödevi